«Ήρθαν οι Εβραίες γειτόνισσες κι οι Εβραίες συμμαθήτριες και άλλη μου άφησε τα καινούρια της παπούτσια, άλλη το φόρεμα’. “Μαίρη να μας τα φυλάξεις. Θα μας πάνε στη Γερμανία να δουλέψουμε, αλλά σε ένα χρόνο θα γυρίσουμε”. Έφυγαν σαν σήμερα με το πρώτο τραίνο του θανάτου και δεν γύρισαν ποτέ».
Αυτή είναι η διήγηση της μητέρας ενός φίλου μου και αφορά τον Μάρτη του 1943, τότε που άρχισε η μεταφορά των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στα στρατόπεδα και, για τους περισσότερους, στο θάνατο.
Δεν ήξεραν πού πηγαίνουν. Νόμιζαν ότι θα βρεθούν κάπου στην Πολωνία να στήσουν μια νέα ζωή ή στη Γερμανία να δουλέψουν, διατηρώντας την ελπίδα της επιστροφής, καθώς η Θεσσαλονίκη ήταν η πατρίδα τους.
Θυμάμαι το 1978, όταν είχε βγει η αμερικανική τηλεοπτική σειρά «Ολοκαύτωμα» με τη Μέριλ Στριπ. Εκείνη την εποχή κάποιος αγόρασε στο σπίτι μου το βιβλίο με την ιστορία της σειράς, στ’ αγγλικά. Θυμάμαι το εξώφυλλο: μαλακό, κόκκινο και μαύρο, τα γράμματα που σχημάτιζαν την ανατριχιαστική λέξη HOLOCAUST. Κεφαλαία, έντονα, δραματικά. Τόσο η σειρά, όσο και το βιβλίο, με είχαν βοηθήσει να ξεκαθαρίσω πολλά πράγματα για το τι σήμαινε «Ολοκαύτωμα».
Στη Θεσσαλονίκη οι Εβραίοι ήταν και είναι απόντες – παρόντες. Το έχω ξαναγράψει εδώ: σαν μια κληρονομιά η αποδοχή, της οποίας εκκρεμεί ακόμη. Έτυχε στην οικογένειά μου να έχουμε φίλους Εβραίους ενώ στο διπλανό σπίτι, στην αυλή του οποίου έπαιζα, έμεναν η κυρία Σάρα και ο κύριος Μαίρ. Από μικρή ήξερα ότι είχαν ζήσει κάτι αβάσταχτα τραγικό: στο στρατόπεδο Νταχάου άρπαξαν την μικρή κόρη τους από τα χέρια της κυρίας Σάρας και την έριξαν στο κρεματόριο. Από τέτοιες ιστορίες, γεμάτη η Θεσσαλονίκη. Βλέπετε, εξοντώθηκαν περίπου 50.000 Εβραίοι από την πόλη.
Το πρώτο τρένο, φορτωμένο με μελλοθάνατους, έφυγε από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό στις 15 Μαρτίου 1943. Σήμερα και αύριο, στη Θεσσαλονίκη θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις μνήμης. Από συναυλίες και εκθέσεις, μέχρι συμβολική πορεία από την Πλατεία Ελευθερίας όπου συγκέντρωναν τους Εβραίους έως τον Σταθμό.
Σήμερα:
Από τις 12 ως αργά το απόγευμα, το Γαλλική Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης αποδίδει φόρο τιμής στη μνήμη των Εβραίων μαθητών και αποφοίτων του Γαλλικού Σχολείου, ενώ υποδέχεται τον μαέστρο Ivry Gitlis.
Στις 17.00 εγκαινιάζεται, στο φουαγιέ του Δημαρχείου, η έκθεση «Θεσσαλονίκη: το άνθος των Βαλκανίων» με επιμέλεια του ιδρύματος Yad Vashem και με την υποστήριξη της καναδικής Πρεσβείας.
Στις 20.30 πραγματοποιείται συναυλία στο Αρχαιολογικό Μουσείο, των χορωδών του Ιερού Ναού Κυρίλλου και Μεθοδίου και του Mädchenchor Hamburg. Διοργανώνεται από τον Σύνδεσμο Αποφοίτων Ωδείων Θεσσαλονίκης με την υποστήριξη του Γενικού Προξενείου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη και του Ινστιτούτου Γκαίτε.
Αύριο:
Στις 11.30, συγκέντρωση στην Πλατεία Ελευθερίας και συμβολική πορεία προς τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Στις 20.30 συναυλία σεφαραδίτικης μουσικής (μόνο με προσκλήσεις)
Οι εκδηλώσεις τελούν υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης και διοργανώνονται από την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, την Πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα, το Παγκόσμιο Ισραηλιτικό Συμβούλιο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Της Χριστίνας Ταχιάου
Πηγή: protagon.gr
