Σαν Σήμερα: 3 Δεκεμβρίου (1944: Έναρξη των «Δεκεμβριανών»)

Ο όρος Δεκεμβριανά αναφέρεται σε μία σειρά ένοπλων συγκρούσεων που έλαβαν χώρα στην Αθήνα το Δεκέμβριο 1944 – Ιανουάριο 1945, ανάμεσα στις δυνάμεις αριστερών οργανώσεων (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΚΚΕ) και τις Βρετανικές και Κυβερνητικές δυνάμεις που ανήκαν στο υπόλοιπο πολιτικό φάσμα, από την σοσιαλδημοκρατία (όπως ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου ηγέτης του «Δημοκρατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος») έως τα τάγματα ασφαλείας.  

Η έναρξή τους, στις 3 Δεκεμβρίου του 1944, σηματοδοτείται από τους πυροβολισμούς των Κυβερνητικών και Αγγλικών δυνάμεων μπροστά στο μνημείο του άγνωστου στρατιώτη ενάντια στη διαδήλωση του ΕΑΜ που είχε οργανωθεί ως απάντηση στο τελεσίγραφο του Άγγλου στρατηγού Σκόμπι για το μονομερή αφοπλισμό των αριστερών αντάρτικων ομάδων, με αποτέλεσμα το θάνατο 28 διαδηλωτών και τον τραυματισμό άλλων 148. Πάντως ο Βρετανός Γούντχαουζ αναφέρει ότι δεν είναι σαφές αν άνοιξε πύρ πρώτα η αστυνομία, οι διαδηλωτές ή οι Βρετανοί. Η βαθύτερη αιτία ήταν η διαμάχη ανάμεσα στις δυνάμεις που διεκδικούσαν την εξουσία της μεταπολεμικής Ελλάδας: Από τη μια το ΕΑΜ, το οποίο ελεγχόταν από το ΚΚΕ αλλά είχε ευρύτερη απήχηση, ιδιαίτερα στα λαϊκά στρώματα και τις τάξεις των διανοουμένων.

Το ΕΑΜ, που είχε καταστεί ισχυρότατος πολιτικός και στρατιωτικός μηχανισμός όντας η σημαντικότερη αντιστασιακή δύναμη στην κατεχόμενη Ελλάδα, είχε σε πολλές περιοχές της χώρας de facto την εξουσία στα χέρια του μετά το τέλος του πολέμου και ήθελε να αποτρέψει την επάνοδο του βασιλιά καθώς και την τυχόν ανασύσταση δικτατορικού καθεστώτος όπως αυτό της μεταξικής περιόδου. Από την άλλη πλευρά είχαν συνασπιστεί το σύνολο των αντικομμουνιστικών ένοπλων δυνάμεων, φιλελεύθεροι και φιλοβασιλικοί που, με την υποστήριξη των Άγγλων, επιζητούσαν να αποτρέψουν την ένταξη της Ελλάδος στο κομμουνιστικό μπλόκ. Ωστόσο, οι προθέσεις που καταλόγιζε κάθε πλευρά στην αντίπαλη μέσα στο κλίμα της πόλωσης απείχαν από τις πραγματικές προθέσεις.

1912: Ναυμαχία της Έλλης. Ο Ελληνικός στόλος, με επικεφαλής το θωρηκτό “Αβέρωφ”, καταναυμαχεί τον Τουρκικό και εξασφαλίζει την κυριαρχία του στο Αιγαίο.

1963: Στην Ελλάδα, αποφασίζεται ότι τα διδακτικά βιβλία θα διανέμονταν δωρεάν στους μαθητές των Δημοτικών Σχολείων και των Γυμνασίων.

Επιμέλεια: Λένα Μαρκογιαννάκη